ĐIỀU TRỊ BỆNH VIÊM HÔ HẤP TRÊN VÀ VIÊM HỌNG

1ĐIỀU TRỊ BỆNH VIÊM HÔ HẤP VÀ VIÊM HỌNG:

• Hạ sốt: sốt kèm bứt rứt, khó chịu

• Para 15 – 20 mg/kg/lần x 4-6 lần/ ngày
• Ibu: 10 mg/kg/lần x 3-4 lần/ ngày

• Hỗ trợ:

• Si rô ho: Prospan, HoAstex
• Desloratadine : > 6 tháng tuổi
• Chlopher: > 2 tuổi
• Xylomethazoline hydrochloride (otrivine): chống sung huyết tại chỗ, trẻ > 3 tuổi

• Rửa mũi với nước muối sinh lý, nghẹt mũi dùng nước muối ưu trương (trẻ > 3 tháng)
• Ipratropium 0,06% xịt mũi cho trẻ > 6 tuổi: 2 xịt x 2-3 lần/ ngày x 4 ngày ( theo uptodate, hiện chưa có hàng)
• Vitamin C và kẽm theo khuyến cáo không có hiệu quả
• Mật ong có hiệu quả ở trẻ > 12 tháng, ho ban đêm
• Những dạng thảo dược khác không có bằng chứng chứng minh hiệu quả

2CHỈ ĐỊNH KHÁNG SINH:

• Nghi ngờ bội nhiễm (sốt cao > 3 ngày, triệu chứng ở tai, nghi ngờ viêm phổi)
• Amoxcillin, cepha thế hệ 1, macrolide

3DẶN DÒ:

• Không thay đổi chẩn đoán nếu không thay đổi điều trị

• Giải thích diễn tiến bệnh: chủ yếu là do siêu vi, mỗi đợt có thể kéo dài 10- 14 ngày, hoặc lâu hơn ( sổ mũi có thể kéo dài 10 – 14 ngày, ho 3-4 tuần), trè dưới 6 tuổi: 1 năm có thể viêm hô hấp trên 6-8 đợt. Thường sốt, ho, sổ mũi nhiều trong 2-3 ngày đầu tiên. Những triệu chứng khác có thể có như: ho, kích thích, khó ngủ, biếng ăn, nổi hạch…Hầu hết trẻ viêm hô hấp trên không có biến chứng, một số ít có thể có biến chứng: viêm tai giữa (5-19%), hen, viêm họng, viêm phổi. Do đó, ba mẹ cần lưu ý 1 số dấu hiệu sau:

+ Sốt cao > 38 độ (sốt > 3 ngày à viêm phổi, viêm tai do vi trùng)

+ Khò khè, thở mệt

+ Nghẹt mũi > 10 ngày (lưu ý viêm xoang do vi trùng)

+ Than đau tai, chảy mủ tai

+ Bỏ ăn, bỏ bú

• Uống nhiều nước, chia nhỏ cữ ăn

• Phòng ngừa: rửa tay là chủ yếu (không cần thiết sử dụng xà phòng diệt khuẩn), rửa tay trước khi ăn, sau khi ho và sổ mũi, nếu không có bồn rửa tay, có thể dùng sát khuẩn tay nhanh; không cần thiết cho trẻ nghỉ học(đã lây nhiễm trước khi có triệu chứng); vệ sinh nhà cửa

• Dấu hiệu tái khám ngay:

+ Bỏ ăn bỏ bú

+ Kích thích, lừ đừ

+ Thở nhanh, thở khó

+ Tốt > 38,5 độ C trên 3 ngày

+ Nghẹt mũi nặng hơn hay không cải thiện sau 10 ngày

+ Mắt đỏ hoặc ghèn mắt

+ Triệu chứng ở tai: đau tai, hay kéo giật tai, quấy

• Chích ngừa: Cúm hàng năm cho trẻ > 6 tháng tuổi.

4XÉT NGHIỆM

• TPTTBM
• CRPhs
• Xquang ngực thẳng khi nghi ngờ viêm phổi

5TIÊU CHUẨN NHẬP VIỆN:

• Sốt cao khó hạ
• Bệnh > 10 ngày
• Có biến chứng: viêm tấy phần mềm sàn miệng, áp xe vùng dưới cằm, áp xe thành sau họng, viêm khớp, nghi ngờ tắc nghẽn đường thở, có biểu hiện toàn thân…

6DẶN DÒ:

• Uống nhiều nước
• Tái khám mỗi 3 ngày
• Thường diễn tiến bệnh kéo dài 10 ngày, nếu sau 3 ngày triệu chứng không cải thiện hoặc tăng hơn à sẽ được đánh giá lại
• Viêm họng do siêu vi: thường 4-5 ngày, tự khỏi. Không sốt > 24 giờ, trẻ đủ khỏeà có thể đi học.
• Thường ăn uống kém do đau à cần theo dõi dấu hiệu mất nước(môi khô, khát nhiều, giảm lượng nước tiểu: không đi tiểu hoặc chỉ thay 1 tã trong 6 giờ, khóc không nước mắt. mắt trũng) , để giảm nguy cơ mất nước, cần cho trẻ uống nước (ấm hay lạnh đều được)
• Trẻ > 6 tuổi: có thể pha nước muối xúc họng (1/4 – ½ muỗng cà phê muối vào 240ml nước ấm)
• Trẻ > 5 tuổi: có thể ngậm kẹo giảm đau họng
• Có thể uống nước ấm: mật ong, trà, soup… hoặc thực phẩm lạnh: kem… (trẻ > 1 tuổi)
• Phòng ngừa: rửa tay là chủ yếu

7DẤU HIỆU TÁI KHÁM NGAY:

• Khó nuốt, khó thở
• Hay giật tai, đau tai
• Sốt > 38,5 độ
• Phù nề vùng cổ
• Bỏ ăn, bỏ bú
• Thay đổi giọng nói
• Không thể há miệng, cổ cứng