VẮC XIN 5 TRONG 1

Tiêm vắc xin là phương pháp hữu hiệu nhất để bảo vệ trẻ và giúp trẻ có được hệ miễn dịch khỏe mạnh. Trong đó, vắc xin 5 trong 1 là một trong những loại vắc xin có thể bảo vệ trẻ khỏi những căn bệnh nguy hiểm này. Vắc xin 5 trong 1 phòng ngừa 5 bệnh: Bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt và các bệnh như viêm phổi, viêm não… do H.influenzae týp B (Hib) là 5 căn bệnh trẻ dễ mắc phải trong những tháng đầu đời, để lại hậu quả vô cùng nặng nề với tỷ lệ tử vong cao.

1 VẮC XIN 5 TRONG 1 LÀ GÌ?

Vắc xin 5 trong 1 là 5 loại vắc xin phòng 5 bệnh khác nhau được kết hợp chỉ trong 1 mũi tiêm, nhằm chủ động bảo vệ trẻ khỏi 5 bệnh nguy hiểm hàng đầu, bao gồm:

• Bạch hầu
• Ho gà
• Uốn ván
• Bại liệt
• Viêm phổi và viêm màng não do vi khuẩn Hib gây ra.

2
VÌ SAO TRẺ CẦN ĐƯỢC TIÊM VẮC XIN 5 TRONG 1?

Trong bối cảnh dịch bệnh có nhiều biến đổi phức tạp, vắc xin phối hợp 5 trong 1 đã đáp ứng được nhu cầu phòng bệnh của mọi người. Đặc biệt, điều ý nghĩa nhất là thay vì trẻ phải chịu 5 mũi tiêm như trước đây thì nay chỉ cần 1 mũi đã phòng được nhiều loại bệnh.

Trẻ em, nhất là trẻ sơ sinh có thể trạng rất yếu, hệ miễn dịch còn chưa hoàn thiện, nếu không được chăm sóc và bảo vệ cẩn thận khỏi các tác nhân gây bệnh, trẻ rất dễ mắc phải các bệnh gây nguy hiểm đến hệ thần kinh, não bộ và thể chất.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới, 5 bệnh nguy hiểm hàng đầu đối với trẻ nhỏ đó là ho gà, bạch hầu, uốn ván, viêm gan B và các bệnh viêm phổi, viêm màng não do H.influenzae tuýp B. Đây không chỉ là 5 bệnh trẻ dễ mắc phải, đặc biệt trong những tháng đầu đời mà còn là những căn bệnh để lại hậu quả vô cùng nặng nề, với tỷ lệ tử vong cao. Trẻ mắc bệnh, nếu không được phát hiện và chữa trị kịp thời, sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến quá trình phát triển của trẻ, có thể khiến trẻ bị suy dinh dưỡng, chậm phát triển về trí óc, tiếp thu kém… Việc tiêm chủng bảo vệ trẻ bằng cách kích hoạt hệ thống miễn dịch tạo ra kháng thể, những kháng thể này sẽ giúp cơ thể nhận biết và vô hiệu hóa các tác nhân gây bệnh.

Vắc xin 5 trong 1 cần được khuyến nghị nên tiêm sớm, khi trẻ từ 6 tuần tuổi để trẻ được bảo tốt nhất. Cha mẹ cần bám sát lịch tiêm chủng vắc xin 5 trong 1 để vắc xin hoạt động hiệu quả nhất:

• 3 mũi cơ bản: tiêm cho trẻ ở thời điểm 2, 3, 4 tháng tuổi
• Mũi tiêm nhắc: khi trẻ được 12 – 24 tháng tuổi
• Lưu ý: Trẻ cần trải qua 3 mũi tiêm cơ bản trước 1 tuổi, mỗi mũi cách nhau tối thiểu 28 ngày.

3
NHỮNG LƯU Ý KHI TIÊM PHÒNG VẮC XIN 5 TRONG 1 CHO TRẺ

Tất cả các loại vắc xin trước khi được đưa vào sử dụng rộng rãi đều đã trải qua quá trình kiểm định nghiêm ngặt. Tuy nhiên, không chỉ vắc xin 5 trong 1, tất cả các loại vắc xin hiện nay đều hoạt động theo cơ chế: giúp các cơ thể trẻ tạo ra kháng nguyên, kích thích hệ miễn dịch tạo ra kháng thể chống lại bệnh. Quá trình tạo thành kháng thể có thể dẫn đến một số phản ứng sau tiêm không mong muốn, chẳng hạn như: đau, sưng tấy tại vị trí tiêm phòng, sốt nhẹ…

Một số cách chăm sóc trẻ sau khi tiêm vắc xin 5 trong 1:

• Nếu vết tiêm sưng và khiến trẻ đau nhiều, bố mẹ có thể bọc viên đá vào khăn xô sạch rồi nhẹ nhàng chườm lên vết tiêm cho trẻ.
• Với những trẻ vẫn còn bú mẹ, hãy cố gắng cho trẻ bú nhiều hơn bình thường. Còn trong trường hợp trẻ sốt cao hơn 38,5 độ, bố mẹ có thể sử dụng thuốc giảm đau, hạ sốt một thành phần duy nhất là paracetamol để giúp con hạ nhiệt và bớt mệt mỏi trong người.
• Nếu trẻ sốt 39 độ C trở lên, tốt nhất nên cho trẻ đi khám bác sĩ.
• Nên cho con mặc quần áo rộng rãi, thoải mái, tránh mặc quần áo bó gây cảm giác bí bách, khó chịu, nhất là vào những ngày nóng.
• Sau khi tiêm, bé thường có cảm giác chán ăn, do đó, hãy cho bé ăn những thức ăn dạng mềm, lỏng, dễ nuốt và đừng quên chia nhỏ bữa ăn.

Tiêm phòng vắc xin 5 trong 1 là điều cần thiết. Tuy nhiên, nếu trẻ thuộc 1 trong những trường hợp sau, phụ huynh nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi tiêm phòng cho bé:

• Trẻ đã từng sốt cao trên 40 độ trong vòng 48 giờ sau khi tiêm vắc xin.
• Đã từng có biểu hiện co giật kèm theo sau khi tiêm vắc xin.
• Đã từng sốc trong vòng 48 giờ sau khi tiêm phòng.
• Ở những lần tiêm trước, trẻ khóc dai dẳng trong 3-48 giờ sau chủng ngừa.
• Trẻ đang sốt, mệt mỏi hoặc mắc các bệnh cấp tính.

4
TIÊM PHÒNG VẮC XIN 5 TRONG 1 - VẮC XIN PENTAXIM (PHÁP)

• Vắc xin 5 trong 1 Pentaxim được dùng trong chương trình Tiêm chủng dịch vụ, có thể ngừa các bệnh bạch hầu, uốn ván, ho gà, bại liệt và các bệnh viêm phổi, viêm màng não do H.influenzae tuýp B. Trẻ được tiêm Pentaxim cần tiêm bổ sung vắc xin viêm gan siêu vi B.
• Vắc xin Pentaxim là vắc xin thế hệ mới được đánh giá là có phản ứng sau tiêm ít hơn cũng như ít sốt hơn nên các bậc phụ huynh có khuynh hướng chọn vắc xin Pentaxim để tiêm phòng cho con.

BÁC SĨ CK I NGUYỄN KHÁNH LINH BÁC SĨ CHUYÊN BỆNH LÝ NHI KHOA - TƯ VẤN TIÊM CHỦNG

Bác sĩ Nguyễn Khánh Linh tốt nghiệp Bác sĩ Chuyên khoa I Nhi khoa tại Đại Học Y khoa Phạm Ngọc Thạch và có cơ hội học tập cũng như thực hành lâm sàng chuyên về các bệnh lý của trẻ em tại 2 bệnh viện lớn là bệnh viện Nhi đồng 1 và bệnh viện Nhi đồng Thành phố. Bác sĩ có kinh nghiệm trong chẩn đoán và xử lý các bệnh lý tổng quát thường gặp ở trẻ em như: Sốt, các bệnh lý Hô hấp, Hen suyễn, Dị ứng, các bệnh lý Tiêu hóa, Nhiễm trùng tiểu, Viêm kết mạc..

Tại SIM Medical Center, Bác sĩ Nguyễn Khánh Linh có ưu thế về chẩn đoán và điều trị các bệnh lý Thận Nội tiết Nhi như: Tiểu đường ở trẻ em, bệnh lý Tuyến giáp, Dậy thì sớm, Béo phì... cũng như tư vấn tiêm chủng và dinh dưỡng cho trẻ.

Bác sĩ CKI Nguyễn Khánh Linh gần 10 năm kinh nghiệm chuyên về các bệnh lý Nhi Khoa từng làm việc tại BV Nhi đồng TP &  BV Nhi đồng 1

BÁC SĨ CKI NGUYỄN THỊ NGỌC PHƯƠNG hơn 10 năm kinh nghiệm chuyên bệnh lý nhi khoa - Bác sĩ dinh dưỡng

Bác sĩ CKI Nguyễn Thị Ngọc Phương hơn 10 năm kinh nghiệm chuyên khoa Nhi

5
LỊCH TIÊM CHỦNG DỊCH VỤ CHO TRẺ:

Trong vòng 24 giờ sau sinh: Viêm gan B (liều 0)

Trong vòng 1 tháng sau sinh: Lao (BCG)

 2 tháng: 
•    Vắc xin 6 trong 1 (liều 1): Bạch hầu - Ho gà - Uốn ván, Bại liệt, Hib, Viêm gan B
•    Phế cầu (liều 1)
•    Rotavirus (liều 1)

3 tháng:
•    Vắc xin 6 trong 1 (liều 2): Bạch hầu - Ho gà - Uốn ván, Bại liệt, Hib, Viêm gan B
•    Phế cầu (liều 2)
•    Rotavirus (liều 2)

4 tháng:
•    Vắc xin 6 trong 1 (liều 3): Bạch hầu - Ho gà - Uốn ván, Bại liệt, Hib, Viêm gan B
•    Phế cầu (liều 3)
•    Rotavirus (liều 3 với Rotateq)

6 tháng trở lên:
•    Não mô cầu BC (2 liều cách nhau 6 - 8 tuần)
•    Cúm mùa (chích lần đầu tiên: 2 liều cách nhau 4 tuần)

9 tháng trở lên:
•    Vắc xin Viêm não Nhật Bản IMOJEV (liều 1)
•    Não mô cầu ACWY (liều 1)

12 tháng trở lên:
•    Vắc xin 6 trong 1 (liều 4): Bạch hầu - Ho gà - Uốn ván, Bại liệt, Hib, Viêm gan B
•    Phế cầu (liều 4)
•    Vắc xin Sởi - Quai bị - Rubella MMR II (liều 1)
•    Thuỷ đậu (liều 1)
•    Viêm gan A (liều 1) hoặc dạng phối hợp A,B
•    Não mô cầu ACWY (liều 2, cách liều 1 ít nhất 3 tháng)

18 Tháng:
•    Viêm gan A (liều 2, cách liều 1 ít nhất 6 tháng) hoặc dạng phối hợp A,B

24 Tháng:
•    Vắc xin Viêm não Nhật Bản IMOJEV (liều 2)
•    Thương hàn (liều 1, nhắc lại mỗi 3 năm nếu đến vùng dịch tể)
•    Vắc xin Tả  mORCVAX (2 liều uống cách nhau 14 ngày).

4-6 Tuổi:
•    Vắc xin Bạch hầu - Ho gà - Uốn ván, Bại liệt (4 trong 1)
•    Sởi - Quai bị - Rubella MMR II (liều 2)
•    Thuỷ đậu (liều 2)
•    Cúm mùa (hàng năm)

9-18 Tuổi:
•    Vắc xin ngừa Human Papiloma Virus gây ung thư cổ tử cung (3 liều: liều 1 cách liều 2 ít nhất 1-2 tháng, cách liều 3 ít nhất 6 tháng trong lứa tuổi từ 9-26) 
•    Não mô cầu ACWY (liều nhắc mỗi 4 năm sau liều cuối nếu thuộc đối tượng nguy cơ mắc bệnh cao)
•    Vắc xin Bạch hầu - Ho gà - Uốn ván (3 trong 1) lúc 11 - 12 tuổi, sau đó chích nhắc mỗi 10 năm ở người trưởng thành.
•    Cúm mùa (hàng năm).